Ένα μεταπτυχιακό κι ένα ταξίδι στο πεδίο της δημόσιας ιστορίας

Ένα μεταπτυχιακό κι ένα ταξίδι στο πεδίο της δημόσιας ιστορίας


4 Οκτωβρίου 2021. Ξεκινώ το εξ’ αποστάσεως μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου «Δημόσια Ιστορία» παρακινούμενος από ένα μακροχρόνιο ενδιαφέρον για την ιστορία και με έντονη την περιέργεια να ανακαλύψω αυτό το νέο μα άγνωστο ακόμη για μένα πεδίο.
Έχοντας διαβάσει για τις Ομάδες Προφορικής Ιστορίας στην Ελλάδα και ανατρέξει σε αρκετά δημοσιεύματα εφημερίδων για το νέο πεδίο της δημόσιας ιστορίας «βουτάω» στα νερά της. Στα βάθη της ιστορίας των υποκειμένων, των αγνώστων, των αφανών, των παρεξηγημένων, των εργατών, των προσφύγων, των εκτοπισμένων, των ξεχασμένων, των παραγκωνισμένων από τα επίσημα ιστορικά αφηγήματα.
Μέσα από τις εννιά θεματικές ενότητες του μεταπτυχιακού μαθαίνω για την ιστοριογραφία, τις ιστορικές πηγές, τη σχολική ιστορία, τα ΜΜΕ, την ιστορία στο δημόσιο χώρο, τους κρατικούς θεσμούς, τη δημόσια ιστορία στην ψηφιακή εποχή, τη μεθοδολογία της προφορικής ιστορίας και των συνεντεύξεων. Γνωρίζω μια εκλεκτή ομάδα καθηγητών και διδασκόντων που με εισάγουν σε έναν καινούριο, θαυμαστό κόσμο. Στον τρόπο με τον οποίο γράφεται η ιστορία (οι ιστορίες για να το πω καλύτερα) από τα κάτω, πως περνάει από γενιά σε γενιά, ποιες είναι οι επιτελέσεις της. Πώς μας επηρεάζει, πώς αλλάζει τον τρόπο που βλέπουμε το παρελθόν, ζούμε το παρόν αλλά και σχεδιάζουμε το μέλλον.
Ανακαλύπτω τα ιστοριογραφικά ρεύματα που καθόρισαν την ιστορία των τελευταίων αιώνων, τον τρόπο που γράφεται αλλά και διδάσκεται η ιστορία σε διαφορετικές χώρες, τα εθνικά τραύματα, τα κυρίαρχα αλλά και τα αποσιωπημένα αφηγήματα. Στα καθ’ ημάς, τα γεγονότα και τα αφηγήματα της Επανάστασης, της Κατοχής, της Αντίστασης, του Εμφυλίου, της Μεταπολίτευσης, της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Τις ερμηνείες των ιστορικών πηγών αλλά τις συγκρουόμενες αφηγήσεις που προκύπτουν από αυτές. Την ιστορία του φύλου, των εργατών, της μετανάστευσης, των προσφύγων, των λιγότερο προβεβλημένων κοινωνικών ομάδων.  Τις σιωπηλές επιτελέσεις της ιστορίας στο δημόσιο χώρο, τα μνημεία αλλά και τις έντονες διαμάχες για την ιστορία στις ψηφιακές πλατφόρμες και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Παράλληλα, μέσα από τις εξ’ αποστάσεως συναντήσεις των μαθημάτων γνωρίζομαι με συμφοιτητές και συμφοιτήτριες από την Ελλάδα και το εξωτερικό με τους οποίους και τις οποίες φαίνεται να μας ενώνουν οι ίδιες αναζητήσεις, απορίες, σκέψεις, προβληματισμοί. Συνομιλώ μαζί τους και με αρκετούς και αρκετές θα συναντηθούμε σε συνέδρια, σε ημερίδες, και με κάποιους και κάποιες θα γίνουμε φίλοι και συνοδοιπόροι σ’ αυτό το ταξίδι, ίσως και σε επόμενα.
Κάθε εξάμηνο παρακολουθώ μία ή και δύο θεματικές ενότητες. Δραστηριότητες, γραπτές εργασίες, τελικές εξαμηνιαίες εργασίες και παρουσιάσεις. Και τέλος, η τελευταία θεματική: η διπλωματική εργασία που άνοιξε κι αυτή, όπως και κάθε μία από τις θεματικές, νέους ορίζοντες και νέες ερευνητικές προοπτικές.
Ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα συνεκτικό, συμπεριληπτικό, χωρίς αποκλεισμούς, σχεδιασμένο να προσφέρει γνώση αλλά και να καλλιεργήσει μια κριτική στάση και θεώρηση απέναντι στα γεγονότα, το παρελθόν και τη μνήμη.
11 Αυγούστου 2025. Η «επίσημη ημερομηνία κτήσης» του μεταπτυχιακού τίτλου. Ο βαθμός επιστεγάζει και εντέλει επιβεβαιώνει έναν μαθησιακό πλου τεσσάρων ετών. Ένα πλου που διαπέρασε αμέτρητες σελίδες βιβλιογραφίας, τη συγγραφή μικρών και μεγάλων εργασιών, παρουσιάσεων, μιας διπλωματικής εργασίας, συζητήσεις, αντιπαραθέσεις, δημιουργικούς διαλόγους και αναστοχασμούς.
Η 11η Αυγούστου όμως σηματοδοτεί και κάτι άλλο. Το αναπόφευκτο «πέρασμα» του μεταπτυχιακού στο παρελθόν. Τη μετατροπή του σε μνήμη. Κι ως μνήμη που έγινε, άρχισε αμέσως να επιζητά να διατηρηθεί ζωντανή. Να δώσει τη μάχη της απέναντι στη λήθη του χρόνου. Να συνεχίσει το ταξίδι της ακόμη παραπέρα, να φωτίσει κι άλλα, κι άλλο, όσο και όπου μπορεί. Το ταξίδι μόλις ξεκίνησε…     

  • Ματαρόα – Το πολύτιμο φορτίο της γυναίκας με τα μεγάλα μάτια
  • Οι Έλληνες του Βρότσλαβ: Ίχνη μνήμης στη νεκρόπολη του Grabiszyński
  • Ένα μεταπτυχιακό κι ένα ταξίδι στο πεδίο της δημόσιας ιστορίας
  • Σχολικόν Ενθύμιον
  • Μικρές καλοκαιρινές αφηγήσεις…